Warmtepomp erin, cv-ketel naar de schroothoop?

Ze verdrongen zich op radio en tv: lachende warmtepomp leveranciers, enthousiaste mileuorganisaties en orakelende politici. Ondertussen tikten kritische journalisten stukken over de kanttekeningen bij een gasloos huishouden. Na de presentatie van De Klimaatwet is het verwarrend. Moeten we alle duurzame middelen grijpen die voorhanden zijn? Of wachten tot betere meer doordachtere oplossingen zich aandienen?

Allereerst: wat is de Klimaatwet?

Het is een initiatief van Jesse Klaver en Diederik Samsom. De wet legt klimaatdoelen vast in de Nederlandse wet. Daarmee verplicht de wet de regering om jaarlijks een klimaatbegroting te maken. Hierin moeten zij in woord en met budget laten zien hoe zij de doelen gaan halen. De minister-president functioneert als de landelijk coördinator en hoofdverantwoordelijk voor het wel of niet halen van de doelen.

De doelen van de Nederlandse Klimaatwet

• Verbinden van korte termijndoelen met lange termijndoelen. Concreet betekent dit dat een korte termijndoel alleen haalbaar is, als het voldoet aan de lange termijndoelen. Zo wil men voorkomen dat overheden of bedrijven ac hoc oplossingen aandragen, die anderen tegenwerken of niet duurzame bij-effecten hebben (als je verderleest, begrijp je wat ik bedoel).
• Vermindering van broeikasgassen.
• Stimulering van duurzame energie en energiebesparing.
• In 2050 is de uitstoot van broeikasgassen met ten minste 95% afgenomen. In 2030 moeten we  op 55% zitten.
• Het aandeel duurzame energie bedraagt in 2050 100 procent.

Het allerbelangrijkste: het klimaatbeleid wordt dankzij deze wet uiteindelijk VOORSPELBAAR. Dus voordat u in deze prille fase van de wet snelle besluiten gaat nemen, geef de wet en het beleid dat hieruit voortkomt even de tijd om daadwerkelijk voorspelbaar te worden. Met andere woorden: geef de wet de tijd om uit te kristalliseren.

Warmtepomp omarmen, cv-ketel op de schroothoop?

Het klimaatmanifest, de voorganger van de Klimaatwet, pleitte voor een verbod op cv-ketels in 2021. Het zou de manier zijn om razendsnel het gasverbruik te verminderen. Inmiddels temperen politici deze hardheid al een beetje (zie je, tijd… voortschrijdend inzicht…). Waarom:

Het alternatief, een warmtepomp is voorbarig. Hoe breed de warmtepompleverancier ook naar u lacht. Waarom voorbarig?

1. Er bestaat een kans dat de cv-ketel gewoon zijn werk kan blijven doen, maar dan met een ander soort brandstof. Namelijk, een meer duurzaam gas.Deze ontwikkeling lijkt veel kansrijker en minder kapitaalvernietigend dan de warmtepomp omarmen en de cv-ketel op de afvalhoop gooien (waar moeten we met het afval naartoe? De eerste dumpschandelen van Fries windmolenafval zijn al een feit). Biomethaan (gemaakt uit groenafval en mest) en waterstof kunnen in de nabije toekomst geschikt zijn om de huidige gasgestookte cv-ketels om te turnen.
2. De complete infrastructuur in een huis die nu warmte levert, zoals radiatoren, moet plaats maken voor vloerverwarming. Bovendien is de warmtepomp nu nog relatief duur (gemiddeld 4 keer zo duur als een cv-ketel).
3. Op dit moment is het elektriciteitsnet niet berekend op het massaal overstappen naar een warmtepomp (die draait op elektriciteit). Doemscenario: om de vraag naar elektra aan te kunnen, moeten we een beroep doen op centrales die draaaien op… juist ja: het gewraakte aardgas.

In 2016 riepen een aantal duurzame bloggers al: ‘Waarom heeft niemand het over alternatieve gassen die de bestaande ketels in de lucht kunnen houden?’ Hopelijk krijgen beleidsmakers dit gas tussen de oren. Resumé, wacht nog even met die intensieve energieverbouwing in huis! En geloof het of niet, zes minuten na het tikken van dit stukje kwam de Telegraaf met dit hoopvolle artikel over watergas.

Maar ik wil nu iets doen! Elektrisch rijden dan maar?!

Ja, die actiematige houding is natuurlijk prima en begrijpelijk. Het enthousiasme dat voortkomt uit de klimaatwet en de angstig zichtbare effecten van de opwarming, wil ik niet de kop indrukken. Maar ook elektrisch rijden is geen oplossing, maar een korte termijn symptoombestrijder.

De elektrische auto is een prachtige ontwikkeling. Daarnaast begint ook de markt van de tweedehandsauto’s zich gestaag te vullen. En als u nagaat dat u al een nieuwe elektrisch aangedreven auto voor 35.000 euro in uw bezit heeft, dan wordt elektrisch rijden in ieder geval betaalbaar.

Toch is elektrisch rijden een oplossing voor wegkijkers:

• Het elektriciteitsnet is op sommige plekken tussen 18.00 en 22.00 uur al overbelast, door het opladen van auto’s.
• Veel gemeentes hebben onvoldoende oplaadplekken.
• De batterijen van een elektrische auto worden nog zeer mileuonvriendelijk gemaakt; op mijn Facebookpagina vertelde ik al hoe de massale lithiumproductie (grondstof van batterijen) een hele Boliviaanse gemeenschap ontwricht. En laten we het over het dumpen van de afgeschreven batterijen maar niet hebben.

Reclames van elektrische auto’s zien er prachtig uit en zijn vooral geluidloos, maar het product is nog lang niet zaligmakend. Ik weet dat heel veel lezers mij nu strontvervelend vinden, maar met fietsen en ov’en in plaats van autorijden bereikt u meer.

https://www.youtube.com/watch?v=H8NExnW8fNM

Adviseer ik iedereen om te wachten met verduurzamen?!

Maak in ieder geval pas op de plaats. Geef de Klimaatwet en de mensen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering de kans om in ieder geval tot de eerste KlimaatPrinsjesdag (in de wet staat dat er met ingang van oktober 2018 jaarlijks zo’n moment gaat komen) hun werk te doen en uitvoeringsbeleid te maken. Daarna kunnen wij als burgers misschien een plan gaan maken voor achter onze eigen voordeuren. Focus daarbij op de mensen die nadenken over lange termijnoplossingen en neem de roeptoeteraars met een korrel zout. Wat hebben we aan een afvalberg van cv-ketels, als de massaal omarmde warmtepomp nog steeds niet zaligmakend is?

Kan ik NU echt niets doen?

Gelukkig wel. Drie heel overzichtelijke, makkelijk te ondernemen acties:

• Oriënteer uzelf bedrijfsmatig of privé op een zonneboiler met bijbehorend zonnepaneel voor de opwekking van de elektra die de boiler nodig heeft om te functioneren. Een zonneboiler verwarmt en slaat efficiënt tapwater op, met behulp van zonne-energie. Dit scheelt stookkosten van uw ketel.
• Isoleer uw huis of bedrijf. Er zijn zowel lokaal als regionaal verschillende regelingen die het mogelijk maken om uw muren en (zolder)daken te isoleren met behulp van subsidie of een zeer gunstige leenregeling.
• Koop zonnepanelen en bedenk goed hoeveel u er nodig heeft om efficiënt gebruik te maken van de Hollandse zonuren (je dak volleggen levert relatief gezien niet altijd meer op. Bovendien is zonne-energie opslaan helaas nog niet mogelijk). Woont u net als de koning in een rijksmonument en wilt u zonnepanelen aanschaffen? Dan kan het zijn dat er nog wat hobbels op de weg zijn.
• Laat u adviseren door iemand die onafhankelijk is. Met andere woorden:  iemand niet via provisies is verbonden aan een leverancier van producten die uw huishouden kunnen verduurzamen.

Wat kan Jord Kuiken betekenen in deze post-Klimaatwetperiode?

Bedrijven kunnen nog steeds relatief meer dan consumenten gebruik maken van subsidiergelingen om grote energietransities mogelijk te maken. Daar weet ik alles van. Bent u een bedrijf en wilt u van haver tot gort een onafhankelijk en eerlijk lange termijnadvies over uw mogelijkheden om te verduurzamen? Neem dan gerust contact met mij op. U kunt rekenen op informatie die niet is ingegeven door leveranciers. Ik heb namelijk met geen enkele leverancier afspraken over provisie. Wilt u advies over uw huis en haard? Dan kan ik u doorverwijzen naar een vakgenoot die alles weet over het verduurzamen van huishoudens.

Bel of mail mij gerust voor een afspraak.